Medische Encyclopedie
Inhoud
- Wat doet lamotrigine en waarbij gebruik ik het?
- Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
- Mag ik lamotrigine gebruiken met andere medicijnen?
- Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
- Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
- Hoe gebruik ik dit medicijn?
lamotrigine
Lamotrigine beïnvloedt de informatieoverdracht via zenuwen in de hersenen.
Artsen schrijven het voor bij epilepsie en bij manische depressie (bipolaire stoornis) om depressie en manie te voorkomen.
Artsen schrijven lamotrigine soms voor bij zenuwpijn en bij posttraumatische stressstoornis (PTSS).
Wat doet lamotrigine en waarbij gebruik ik het?
Epilepsie
Er zijn verschillende vormen van epilepsie. Bij veel vormen is sprake van epileptische aanvallen, waarbij men het bewustzijn verliest en de spieren verkrampen. De spierschokken kunnen meer of minder hevig zijn. Soms zijn er geen spierschokken en is men alleen een paar seconden afwezig (absences).
Er zijn ook lichtere aanvallen zonder bewusteloosheid. Daarbij voelt u alleen tintelingen in een arm, hoort of ziet u dingen die er niet zijn, of zijn er lichte bewegingen (friemelen, smakken) merkbaar.
Het syndroom van Lennox-Gastaut is een bepaalde vorm van epilepsie die begint bij kinderen tussen 3 en 6 jaar. Kinderen hebben hierbij verschillende soorten epilepsie-aanvallen naast elkaar. Ze kunnen periodes van afwezigheid hebben gedurende enkele seconden (absences). Verder aanvallen waarbij het lichaam verstijft, of juist verslapt, of aanvallen met schokkende bewegingen. Door de epilepsie kan de ontwikkeling van het kind tot stilstand komen. Een groot gedeelte van deze kinderen heeft ook op volwassen leeftijd epilepsie-aanvallen.
Oorzaak
Bij een aanval van epilepsie verloopt de informatieoverdracht tussen zenuwcellen in de hersenen niet goed. Prikkels in de hersenen kunnen hierdoor epileptische aanvallen veroorzaken.
Epilepsie kan allerlei oorzaken hebben, bijvoorbeeld: zuurstofgebrek tijdens de geboorte, een hersenvliesontsteking, een ongeval, een beroerte of (zelden) een hersentumor. Bij een bepaalde vorm van epilepsie kunnen lichtflitsen (TV, computergames, discolicht) een aanval uitlokken. Meestal is de oorzaak echter onbekend en is er sprake van aanleg. De ziekte kan op elke leeftijd ontstaan maar begint meestal op de kinderleeftijd.
Behandeling
Er zijn verschillende medicijnen tegen epilepsie. Bij de keuze van een medicijn volgt uw arts meestal een schema, waarbij medicijnen in een vaste volgorde worden uitgeprobeerd. Lamotrigine is daarbij een van de eerste-keusmedicijnen. Het kan alleen of in combinatie met andere epilepsiemedicijnen worden gebruikt.
Werking
Lamotrigine beïnvloedt de informatieoverdracht tussen zenuwcellen in de hersenen. Het maakt de zenuwen minder prikkelbaar, zodat ze niet te snel reageren. Hierdoor helpt het bepaalde epilepsieaanvallen te voorkomen.
Effect
Na een aantal weken zal duidelijk zijn of het voldoende werkt. U merkt dat doordat epilepsieaanvallen minder vaak optreden en minder heftig zijn of helemaal verdwijnen.
Depressie
Verschijnselen
Bij depressie is er sprake van een sombere stemming, geen interesse en plezier meer in de dingen van het leven. Iemand die depressief is, voelt zich vaak waardeloos en heeft schuldgevoelens. Ook kunnen depressieve mensen snel geïrriteerd zijn en moeite hebben met inslapen of doorslapen.
Bij manische depressie (bipolaire stoornis) zijn er depressieve periodes afgewisseld met manieën (zie tekst bij Manie).
Behandeling
Depressieve klachten kunnen behandeld worden met psychotherapie (gesprekken), met medicijnen, of met een combinatie van beide. Uw arts zal samen met u bepalen welke behandeling voor u het beste is. Meestal zal de arts eerst een medicijn tegen depressie (antidepressivum) voorschrijven.
Bij manische depressie wordt meestal lithium gebruikt om depressieve buien te voorkomen. Als dat onvoldoende werkt, kunnen artsen een epilepsiemiddel voorschrijven, zoals valproïnezuur of lamotrigine.
Werking
Lamotrigine voorkomt sterke stemmingsschommelingen. Het werkt in het algemeen beter tegen de depressies dan tegen de manie.
Manie
Verschijnselen
Een manie is een periode van overdreven opgewektheid, met veel onrealistische plannen en acties. Mensen steken zich in deze periode vaak in de schulden en ondernemen activiteiten waar ze later spijt van hebben. Soms heeft men ook last van wanen en hallucinaties.
Meestal treedt een manie op bij iemand die lijdt aan manische depressie (bipolaire stoornis). Bij deze ziekte wisselen ernstig depressieve periodes zich af met manische periodes. Soms komen ze min of meer gelijktijdig voor en heeft men tijdens de manische periode ook depressieve gevoelens.
Behandeling
Bij een manie en om nieuwe manische preriodes te voorkomen, schrijven artsen lithium, valproïnezuur of een antipsychoticum voor. Lamotrigine kan worden gebruikt als de depressieve gevoelens overheersen.
Zenuwpijn
Verschijnselen
Bij zenuwpijn voelt u heftige pijnschokken met een zeer scherpe, stekende of constant brandende pijn. De pijn is continu aanwezig of kan opkomen na slechts een lichte aanraking. Het betreft vaak één specifiek deel van het lichaam, zoals een deel van het gezicht, een deel van de romp of een voet of arm.
Oorzaak
De oorzaak van zenuwpijn ligt bij de gevoelszenuwen. Deze versturen ‘berichten’ over aanrakingen en verwondingen naar de hersenen. Beschadigde of geïrriteerde zenuwen versturen deze berichten onjuist. Uw hersenen voelen hierdoor heftige pijn, zonder dat er van een verwonding sprake is.
Behandeling
Omdat bij zenuwpijnen de oorzaak van de pijn ligt bij de betrokken gevoelszenuw, hebben gewone pijnstillers meestal weinig effect. Lamotrigine kan helpen bij zenuwpijn die in aanvallen optreedt, zoals trigeminusneuralgie (aangezichtspijn).
Posttraumatische stressstoornis
Verschijnselen
Een posttraumatische stressstoornis (PTSS) kan ontstaan na een traumatische gebeurtenis. Bijvoorbeeld een bedreiging, een verkrachting, een ramp of een ongeluk. Als het niet lukt dit te verwerken, kan iemand een posttraumatische stressstoornis krijgen.
Dit kan direct na de traumatische gebeurtenis beginnen, of pas veel later. U bent dan veel angstiger of meer gespannen dan voor de traumatische gebeurtenis. U slaapt bijvoorbeeld slecht, heeft concentratieproblemen of heftige schrikreacties. Ook beleeft u details van de gebeurtenis vaak opnieuw in de vorm van nachtmerries of herinneringen die u niet uit het hoofd kan zetten.
Behandeling
Om de traumatische gebeurtenis te verwerken, kunnen gesprekken met een psychiater of psycholoog (psychotherapie) helpen. Als ook medicijnen nodig zijn, zal de arts meestal een medicijn tegen depressie voorschrijven. Als dat niet voldoende werkt kan de arts lamotrigine voorschrijven. Er zijn nog weinig gegevens over de werking van lamotrigine bij PTSS. Het kan enige weken duren voordat u het effect merkt.
Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.
Om de kans op bijwerkingen aan het begin van de behandeling te verkleinen, moet u starten met een lage dosering. De dosering wordt daarna geleidelijk opgebouwd.
De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.
Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)
Huiduitslag met vlekken op de huid.
Als het ontstaat is het meestal binnen 8 weken na het begin van het gebruik. Bij een langzame opbouw van de dosering is de kans hierop kleiner. Na stoppen verdwijnen de vlekken weer. In zeldzame gevallen kan er sprake zijn van overgevoeligheid (zie Zeer zelden). Raadpleeg daarom bij huiduitslag uw arts.
Hoofdpijn
Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)
Psychische klachten, zoals prikkelbaarheid of agressie.
Zeer zelden verwardheid, hallucinaties of zelfmoordgedachten. Raadpleeg dan uw arts.
Slaperigheid, sufheid, vermoeidheid en duizeligheid.
Ook kan juist slapeloosheid optreden. Slaperigheid en sufheid gaan meestal over als u een week lang dezelfde dosering gebruikt. Uw lichaam went er dan aan. Maar zolang de dosering nog wordt opgebouwd, kunt u last hebben van deze bijwerking.
Trillende handen
Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken of diarree.
U kunt het voorkomen door het medicijn met wat voedsel in te nemen.
Droge mond
Hierdoor kunnen zich eerder gaatjes in uw gebit ontwikkelen. Poets en flos daarom extra goed als u merkt dat u last heeft van een droge mond. Laat eventueel de tandarts vaker uw gebit controleren als u dit medicijn gedurende verschillende weken gebruikt.
Pijn, zoals rugpijn of pijn in de gewrichten.
Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)
Dubbelzien of wazig zien, ontstoken slijmvliezen van het oog.
Raadpleeg uw arts bij oogklachten.
Haaruitval
De haren komen weer terug na stoppen van het gebruik.
Bewegingsstoornissen, zoals een onzekere gang bij het lopen, plotselinge krampachtige bewegingen of langzaam buigen en strekken van vingers en tenen.
In zeldzame gevallen kunnen verschijnselen van de ziekte van Parkinson ontstaan of verergeren.
Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten, jeuk of koorts.
Raadpleeg dan uw arts.
Bij een ernstige overgevoeligheidsreactie kan een zwelling ontstaan van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden.
In zeer zeldzame gevallen kan een ernstige huidaandoening ontstaan met blaarvorming. De blaren ontstaan met name op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen. Ook kan een ernstige overgevoeligheidsreactie optreden met koorts en huiduitslag. In deze gevallen moet u onmiddellijk een arts opzoeken of naar de Eerste-Hulpdienst gaan.
Als u overgevoelig bent voor lamotrigine, mag u het niet meer gebruiken. Geef dit aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het medicijn niet opnieuw krijgt.Bloedafwijkingen. Als u last krijgt van ernstige vermoeidheid, keelpijn, koorts, of als u infecties krijgt moet u uw arts waarschuwen.
Mensen met het Brugada-syndroom, een erfelijke hartaandoening, hebben mogelijk een grotere kans op hartritmestoornissen.
Overleg met uw arts. Mogelijk kunt u overstappen op een ander medicijn. Als u dit medicijn toch moet gebruiken, zal uw arts u extra controleren.
Een zeer zeldzame immuunafwijking. Krijgt u last van koorts, huiduitslag, trillingen, verwarring of heeft u moeite met uw concentratie en dagelijkse bezigheden? Neem dan direct contact op met uw arts of apotheker.
Het ontstaat meestal binnen 4 weken.
In zeer zeldzame gevallen kan schade aan de nierbuisjes ontstaan door een ontsteking. Meestal ontstaat dit samen met een ontsteking van de binnenkant van uw oog (het nier-oculaire syndroom).
U merkt hier in het begin niets van. Krijgt u last van koorts, huiduitslag? Neem dan contact op met uw arts of apotheker.
Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden
Uitleg frequenties
Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen
Mag ik lamotrigine gebruiken met andere medicijnen?
Dit medicijn kan wisselwerkingen hebben met andere medicijnen.
De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerking optreden, zijn de volgende. In de tekst hieronder staat alleen de werkzame stof van dit medicijn, dus niet de merknaam. Of uw medicijn die werkzame stof bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘samenstelling’.
- Andere medicijnen die het reactievermogen verminderen. Bij deze medicijnen is vaak op de verpakking een gele waarschuwingssticker geplakt. De effecten op bijvoorbeeld de rijvaardigheid versterken elkaar. Rijd zeker geen auto als u twee of meer van dergelijke medicijnen gebruikt.
- Sommige medicijnen tegen hiv. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.
Onderstaande medicijnen verminderen het effect van lamotrigine. Uw arts zal u extra controleren en eventueel de dosering van lamotrigine verhogen:
- Andere epilepsiemedicijnen, namelijk fenytoïne, carbamazepine, oxcarbazepine en fenobarbital.
- Anticonceptiemethoden met oestrogeenhormoon, zoals de pil, de pleister en de vaginale ring. Gebruik daarom liever een ander anticonceptiemiddel, zoals een spiraaltje, de prikpil of de minipil. Overleg hierover met uw arts.
- Rifampicine, antibioticum tegen infecties zoals tbc en hersenvliesontsteking (meningitis).
Onderstaand medicijn versterkt de bijwerkingen van lamotrigine. Uw arts zal u extra controleren en eventueel de dosering van lamotrigine verlagen:
- Valproïnezuur, een medicijn bij epilepsie en bij manische depressiviteit.
Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.
Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
autorijden?
Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen als u dit medicijn gebruikt. Dit komt door bijwerkingen, zoals dubbelzien, wazig zien en moe, duizelig en slaperig zijn.
U mag de eerste week dat u dit medicijn gebruikt niet autorijden. Rijd ook geen auto zolang de dosering nog omhoog gaat. Pas nadat u 1 week dezelfde dosering heeft gebruikt, mag u weer autorijden. Maar doe dat alleen als u geen last meer heeft van de bijwerkingen. Na 1 week dezelfde dosering gebruiken, zijn de meeste mensen voldoende gewend geraakt aan de effecten.
Gebruikt u ook andere medicijnen die deze bijwerkingen geven? Let er dan op dat u meer last kunt hebben van deze bijwerkingen.
Let op: als u epilepsie heeft, mag u vaak niet autorijden. Of u mag autorijden, hangt af van bepaalde keuringseisen. Overleg hierover met uw arts. Het Epilepsiefonds heeft meer informatie over het deelnemen aan het verkeer met epilepsie. Ook een psychiatrische ziekte, zoals manische depressie, kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Overleg met uw arts of dat bij u het geval is. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.
Voor meer algemene informatie kunt u het thema ‘Medicijnen in het verkeer‘ lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.
alcohol drinken?
Alcohol kan de bijwerking van dit medicijn sterker maken. Hierdoor kunt u extra slaperig worden. Gebruik daarom liever geen alcohol of drink minder alcohol als u dit medicijn krijgt.
alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.
Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
Zwangerschap
Bespreek met uw arts uw kinderwens, voordat u zwanger bent. Bent u al zwanger? Neem dan direct contact op met uw arts. Er is veel ervaring met het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap. En er zijn geen aanwijzingen dat dit medicijn slecht is voor de zwangerschap of voor de baby.
Een epilepsieaanval kan schadelijk zijn voor de zwangere vouw en voor de baby. Daarom is een goede controle tijdens de zwangerschap belangrijk.
Tijdens de zwangerschap kan de hoeveelheid van dit medicijn in uw bloed lager worden. Hierdoor kan dit medicijn minder goed werken. Het kan zijn dat uw arts de dosering aanpast.
Gebruik in elk geval foliumzuur vanaf 1 maand voor het moment dat u zwanger wilt worden. Tot en met week 10 van de zwangerschap. Dit verkleint het risico op aangeboren afwijkingen.
Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. Dit medicijn komt in de moedermelk. Het kan dan bijwerkingen bij het kind geven. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.
Als u dit medicijn toch moet gebruiken en u wilt borstvoeding blijven geven, is het belangrijk de baby goed te controleren op huiduitslag, sufheid en slecht drinken. Ook moet de leverfunctie worden gecontroleerd.
Gebruikt u een combinatie van epilepsiemiddelen? Geef dan geen borstvoeding. Het blijkt dat combinaties van epilepsiemiddelen meer risico’s geven op bijwerkingen bij de zuigeling zoals huiduitslag, sufheid en slecht drinken.
Hoe gebruik ik dit medicijn?
Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.
Hoe?
Kauw- of oplostabletten (‘disper’ of ‘dispergeerbare tabletten’): u kunt deze heel doorslikken, kauwen of vooraf oplossen in een beetje water. Vervolgens hier nog een glas water na drinken.
Gebruikt u de kauw – of oplostabletten van Lamictal? Deze tabletten zitten in een speciale verpakking. U haalt de tablet uit de verpakking door:
- Scheur langs de voorgesneden lijn om 1 tabletvakje van de strip los te maken.
- Trek de bovenste laag los door deze bij de rand omhoog te trekken en te verwijderen.
- Druk de tablet voorzichtig door de folielaag.
Wanneer?
U mag het medicijn innemen op elk moment van de dag. Het beste kunt u vaste tijdstippen kiezen, dan vergeet u minder snel een dosis. Als u het 1 keer per dag gebruikt: bij voorkeur ’s avonds. Dan heeft u minder last van de sufheid en slaperigheid. Als u het 2 keer per dag gebruikt: ’s ochtends en ’s avonds.
Hoelang?
U zult dit medicijn waarschijnlijk langdurig moeten gebruiken. Na enkele weken tot maanden zal uw arts met u bekijken of het voldoende werkzaam is. Het kan zijn dat de arts de dosering tussentijds aanpast. Verander in elk geval nooit zelf de dosering.